Itsasoa eta itsasoak, handitasun kultua, soinuen hizkera nekaezina, batzuetan lasaia eta lasaia, beste batzuetan sutsu eta kementsu. Oihartzunak euren erritmo tinko eta nekaezinekin, isildu, isilarazi edo ahaztu ezinezkoak. Lainoaren eta argiaren, lanbroaren eta enigmaren hizkuntza ere, olatuen eta mareen artean idatzia, portu, presa, txosna, kai eta aterpe... haize eta olatu, itsaslabar, hareatza, estuario eta mendien artean.

Itsaso izendatua, izugarria, irekia eta aldi berean neurgarria eta mugatua, bere ur-fronteekin, edukia, behatua, pentsatua, irudikatua eta landua. Gizon eta emakumeen arteko harremanen eszenatokia, marinel, merkatari, portuko langile eta arrantzaleen baliabide bihurtua.

Itxaropen, ahalegin eta dedikazio amaigabeetan aprobetxatuta. Bizitzarako bitartekoa eta lanbideen sehaska. Nabigatua eta esperientziaduna, eskuzabala, fruitu eta irabazien biltegia ahalegin, izerdi eta sakrifizio truke oparo batean. Neketsu eraldatua ebidentzia eta egia bihurtuta, baita fikzio, fantasia eta figurazioetan etengabe salitroa gogoratzen eta usaintzen dutenak, orain argazkigintza, eskultura eta artearen ur zipriztinduek ekarria.

Itsasoa kontenplatu, hausnartu eta aztertutako inspirazioaren ekaitz eta zartagin artean zizelkatu, modelatu eta artistizatzeko. Leku aproposa eta aukera zabala nabigatzeko, ekipoak eta hornigaiak askatzeko eta errealitateak harrapatzeko. Modu honetan espezie sorta oso bat harrapatzea –esperientziak, koloreak, inguruneak, zaporeak, formak, soinuak eta bizipenak deitzen zaiena– sinbolizatzea esan nahi du, espresio eta ezagutza esparru batean eskaintzea eta erakustea.

Horrela, Isusko Vivas Ziarrusta eta Amaia Lekerikabeaskoa Gaztañagaren erakusketa biltegi eta enkante areto batera itzultzen da, eta gure eskura ezaugarri estetikoak eskainiz eta jarriz, sorkuntza artistikoaren itsasoan eta itsas-mugimendu eta olatu etengabeko korronteetan jasota. Artea eta Eskulturarena.

Juan Antonio Rubio-Ardanaz

Antropologoa